Case catro de cada dez españois sofre de hipertensión

A hipertensión é unha enfermidade que practicamente non sente, que normalmente non doe, pero é grave e pode chegar a matar. Esta é unha boa definición do que significa ter a presión arterial alta, un problema que sofren máis de 1.200 millóns de persoas no mundo, o dobre que hai 40 anos, que causa a morte a sete millóns e medio e, o que pode ser aínda máis alarmante, case a metade deles non sabían que a padecían porque non adoita dar síntomas e só decátanse cando sofren un ataque cardíaco ou un derrame cerebral. En España case esta enfermidade afecta de modo especial aos nosos maiores, o 65% dos que teñen máis de 60 anos teñen presión alta.

A hipertensión pode ser causa de múltiples problemas, como accidentes cerebrovasculares, ataques cardíacos, enfermidades renais, e tamén pode contribuír á demencia. Polo xeral a hipertensión non adoita notarse, aínda que nalgúns casos pode dar dores de cabeza, dificultade para respirar ou hemorraxias nasais, pero estes signos e síntomas non son específicos e xeralmente non ocorren ata que a presión arterial alta alcanzase unha etapa grave.

Aínda que a presión arterial alta é máis común en adultos, os nenos tamén poden estar en risco. Para algúns nenos, a presión arterial alta é causada por problemas cos riles ou o corazón. Pero para un número crecente de nenos, os malos hábitos de estilo de vida, como unha dieta pouco saudable, a obesidade e a falta de exercicio, contribúen á  hipertensión arterial.

Que fai subir a tensión

Como se sabe a tensión mide a cantidade de sangue que pasa a través dos vasos sanguíneos e a cantidade de resistencia que atopa o sangue mentres o corazón bombea. As arterias estreitas aumentan a resistencia. Canto máis estreitas sexan as arterias, maior será a presión arterial. A presión arterial alta obriga ao corazón para traballar máis para bombear sangue ao resto do seu corpo. Isto fai que parte do corazón, xeralmente o ventrículo esquerdo se espese o que aumenta o risco de ataque cardíaco, insuficiencia cardíaca e morte súbita cardíaca.

A medición da presión arterial faise cun manguito que se vai inflando ata obstruir momentaneamente a arteria para logo ir abríndoa aos poucos. Cando esa arteria ábrese mídese a presión máxima, a sistólica, cando o corazón está a facer o máximo esforzo para facer circular o sangue. Cando o fluxo volve á normalidade mídese a mínima ou diastólica. A tensión arterial normal en adultos é de 120 mm de mercurio (ata 150 para os maiores), cando o corazón está nas súas máximas pulsacións e de 80 mm de mercurio, cando está máis relaxado. Fálase de hipertensión cando a presión arterial é igual ou superior os 140 mm de tensión máxima ou diastólica e os 90 de mm de tensión mínima ou sistólica. Se iso ocorre hai que acudir ao médico, aínda que sen alarmarse excesivamente porque hai remedios.

Hai varias causas que fan que as arterias se estreiten e aumente, por tanto, a tensión, estas son algunhas delas:

1. A idade

O risco de hipertensión aumenta a medida que se envellece. Ata ao redor dos 64 anos, a presión arterial alta é máis común nos homes. As mulleres teñen máis probabilidades de desenvolver presión arterial alta despois dos 65 anos.

2. A raza

Curiosamente, a nivel mundial, a presión arterial alta é particularmente común entre as persoas de ascendencia africana, a miúdo desenvólvese a unha idade máis temperá que nos brancos. As complicacións graves, como accidente cerebrovascular, ataque cardíaco e insuficiencia renal, tamén son máis comúns en persoas de raza negra.

3. Herdanza familiar

A presión arterial alta adoita transmitirse nos xenes familiares. Se os pais ou avós padecérona, hai que vixiarse máis.

4. Os quilos de máis

Canto máis se pese, máis sangue necesitarase para fornecer osíxeno e nutrientes aos tecidos. A medida que aumenta o volume de sangue que circula polos vasos sanguíneos, tamén aumenta a presión sobre as paredes das arterias. Con diferenza, o medio máis efectivo para reducir a presión arterial elevada é perder peso. E non se require unha gran perda de peso para marcar a diferenza. Mesmo perder tan pouco como catro ou cinco quilos pode diminuír a súa presión arterial.

5. Non estar activo

As persoas que están inactivas tenden a ter frecuencias cardíacas máis altas. Canto máis alta sexa a frecuencia cardíaca, máis pulsacións, máis duro debe traballar o corazón con cada contracción e máis forte será a forza sobre as arterias. A falta de actividade física tamén aumenta o risco de ter sobrepeso o que tamén axuda á hipertensión. Non fai falta moito exercicio para marcar a diferenza na saúde. Camiñar ou facer deporte media hora polo menos cinco días á semana. O ideal é facer algo que a un gústelle. Para algúns iso significa bailar, para outros, andar en bicicleta ou camiñar a paso lixeiro cun amigo. Incluso as actividades cotiás como a xardinería poden axudar.

6. Fumar

Fumar tabaco non só eleva a presión arterial de forma temporal, senón que as substancias químicas que ten o tabaco poden danar o revestimento das paredes das arterias. Isto pode facer que as arterias se estreiten e aumentar o risco de enfermidade cardíaca. O fume aos fumadores pasivos tamén pode aumentar o risco de enfermidade cardíaca. Polo que o mellor é non fumar, non só pola tensión, se non pola nosa saúde en xeral.

7. Demasiado sal na alimentación

Demasiado sodio na dieta diaria pode facer que o corpo reteña líquidos, o que aumenta a presión arterial. Case todos tomamos demasiado sodio na dieta, ata tres veces a cantidade total recomendada, que é de 1,5 miligramos (mg) diarios para persoas con presión arterial alta. Non se necesita moito sodio para alcanzar ese límite diario de 1,5 mg, só 3 ou 4 de cucharaditas de sal. É aconsellable ler as etiquetas nos produtos envasados e vixiar as cantidades se se vai a comer na casa. Hai varios alimentos especialmente ricos en sodio: pans, embutidos, pizza e pasta, aves de curral, sopa,  sándwiches...

8. Pouco potasio na dieta e non ter unha dieta saudable

O potasio axuda a equilibrar a cantidade de sodio nas células. Se non se obtén suficiente  potasio na dieta ou non se retén suficiente potasio, pódese acumular demasiado sodio no sangue. Comer alimentos saudables pode axudar a manter a presión arterial baixo control. Pouco sal e moito potasio. A base pode ser moitas froitas, especialmente aquelas ricas en potasio como plátanos, albaricoques, aguacates e laranxas e verduras como patacas, tomates, espinacas... e limitar o consumo de exceso de calorías, graxas, carbohidratos e azucre. O allo e o extracto de allo tamén axudan a controlar a tensión. Tamén tomar chocolate negro. Si, amantes do chocolate: demostrouse que o chocolate negro reduce a presión arterial. Pero o chocolate negro debe ser de 60 a 70 por cento de cacao.

9. Demasiado alcol

Co tempo, beber en exceso pode danar o corazón. Tomar máis dunha copa de alcol ao día para as mulleres e máis de dúas copas ao día para os homes pode afectar a presión arterial. A solución é limitar o alcol a unha bebida ao día.

10. Tensión

Os altos niveis de tensións poden conducir a un aumento temporal da presión arterial. Pódese aliviar a tensión cunha intre de meditación diaria ou sesións de respiración profunda. As hormonas da tensión contraen os vasos sanguíneos e poden provocar picos temporais na presión arterial. Ademais, co tempo, a tensión pode desencadear hábitos pouco saudables que poñen en risco a saúde cardiovascular. Estes poden incluír comer en exceso, durmir mal e abusar das drogas e o alcol. Por todas estas razóns, reducir a tensión debería ser unha prioridade se se está buscando reducir a súa presión arterial.

11. Moita  cafeína

A cafeína eleva a presión arterial, pero o efecto é temporal. Dura de 45 a 60 minutos e a reacción varía dun individuo a outro. Reducir o consumo de cafeína fará que se durma mellor, o que é tamén moi importante para manter a tensión arterial controlada.

12. Certas condicións crónicas

Certas afeccións crónicas tamén poden aumentar o risco de hipertensión arterial, como unha enfermidade renal, diabetes e apnea do soño. Ás veces, o embarazo tamén contribúe á presión arterial alta.

Tomar medicamentos receitados

Se a súa presión arterial é moi alta ou non diminúe despois de facer estes cambios no seu estilo de vida, o médico pode recomendar medicamentos receitados. Funcionan e mellorarán o seu resultado a longo prazo, especialmente se ten outros factores de risco. Con todo, pode levar algún tempo atopar a combinación correcta de medicamentos. Sempre hai que consultar ao médico, tomarse a tensión de forma regular e comprobar os resultados.

Non é cousa de alarmar en exceso

A presión arterial alta pode controlarse de forma natural ou con medicamentos, pero é conveniente saber as consecuencias que pode ter nos casos máis graves: enfermidades cardíacas, enfermidades vasculares periféricas, ataques cardíacos e derrames cerebrais. En consecuencia enfermidades renais e aneurismas como diabetes e enfermidade renal, a apnea do soño e o colesterol alto aumentan o risco de desenvolver presión arterial alta.