Galicia reforza a súa aposta pola seguridade viaria cun novo Plan de Sendas e actuacións estratéxicas en toda a rede autonómica

A Xunta de Galicia vén de aprobar un ambicioso programa de actuacións para mellorar a seguridade viaria e fomentar unha mobilidade máis sostible e inclusiva. O novo Plan de Sendas de Galicia, que prevé executar máis de 120 quilómetros de itinerarios peonís e ciclistas ata o ano 2027 cun investimento de 69,7 millóns de euros, sitúase como eixo central dunha estratexia global que abrangue a conservación de estradas, a eliminación de tramos de concentración de accidentes, a protección da fauna e o reforzo da seguridade nas contornas escolares e paradas de autobús.

Un plan galardoado e ampliado a novas comarcas

Este novo Plan de Sendas dálle continuidade ao xa consolidado programa que, dende 2016, permitiu habilitar preto de 300 quilómetros de sendas e beirarrúas en estradas autonómicas con preto de 144 millóns de euros investidos, un esforzo que foi recoñecido recentemente polos premios europeos á excelencia na seguridade viaria 2024.

A nova planificación esténdese agora a sete comarcas adicionais (Baixo Miño, Barbanza, Condado, Deza, Lemos, Noia e Sarria), e recupera actuacións con menor prioridade en once zonas xa estudadas (como A Coruña, Vigo ou Lugo). Estímase que se construirán 122,93 km de novas sendas, co obxectivo de facilitar a mobilidade activa, mellorar a seguridade dos usuarios vulnerables e fomentar o uso de modos de transporte non motorizados.

Na provincia de Pontevedra, prevese actuar en concellos como Vigo, Nigrán, O Porriño, Moaña, Tomiño ou A Estrada, entre outros. En Lugo, haberá intervencións en Guitiriz, Monforte ou Sarria; en Ourense, destacarán as obras en Reza e o Cumial; e na Coruña planifícanse itinerarios en Arteixo, Cambre ou Boqueixón.

Conservación e reforzo da rede viaria: 68 millóns de euros en 2025

O investimento previsto en 2025 para a conservación da rede autonómica —de 5.500 km de extensión— acadará un máximo histórico de 68 millóns de euros, incluíndo máis de 30 millóns dedicados a reforzos de firme e conservación extraordinaria. Ademais, a Xunta vén de licitar o contrato cuatrienal de conservación e vialidade invernal por 184 millóns de euros.

Os reforzos de firme —esenciais para evitar encharcamentos, rodeiras e buratos— incluirán obras relevantes como a renovación integral da autovía do Barbanza ou melloras na LU-540, AC-862 ou PO-308. Todas estas intervencións forman parte dun modelo integral de conservación que incorpora inspeccións periódicas a pontes, muros e noiros.

Estratexias para eliminar treitos perigosos

En paralelo, a Xunta está a executar unha nova fase da súa estratexia de eliminación de treitos de concentración de accidentes (TCAs), tras os resultados positivos da primeira fase, que reduciu a súa lonxitude en máis de 48 km e os accidentes con vítimas nun 59%. A nova etapa actúa sobre os treitos detectados en 2021 e prevé 6,5 millóns de euros para mellorar a seguridade en 33,7 km de estrada.

En 2024 tamén se puxo en marcha unha estratexia pioneira sobre Treitos de Alto Potencial de Mellora (TAPM), con 17,2 millóns de euros e 109 tramos identificados. A través dunha metodoloxía baseada en datos e tecnoloxías conectadas, as actuacións incluirán melloras do firme, reforzos de sinalización, iluminación, medidas de calmado de tráfico ou eliminación de obstáculos nas marxes. O obxectivo: crear "estradas que perdoen".

Protección da fauna e tecnoloxía para evitar atropelos

A crecente incidencia dos atropelos de fauna —especialmente de xabarís e corzos— levou á Xunta a desenvolver medidas innovadoras. Ademais dos valados reforzados instalados en vías de alta velocidade como a AG-64, estase a testar un sistema de valado virtual na LU-540, que utiliza sensores luminosos e sónicos activados polo paso de vehículos para disuadir aos animais. A medida forma parte dunha estratexia que inclúe tamén rozas selectivas nas marxes e a nova Instrución 2/2023 que define os Treitos de Concentración de Atropelos de Animais (TCAAs).

Paradas de autobús máis seguras e accesibles

Outro dos piares do plan de mobilidade da Xunta céntrase na mellora das paradas de autobús nas estradas autonómicas. Investiranse preto de 35 millóns de euros, financiados con fondos Next Generation EU, para acondicionar 1.100 paradas en toda Galicia. As actuacións inclúen a creación de sendas de acceso, pavimentación e novas marquesiñas.

Educación viaria e atención aos colectivos vulnerables

A seguridade viaria escolar tamén ten un papel destacado, con actuacións como a reforma do entorno do CEIP Santo André de Xeve (Pontevedra), con máis de 2 millóns de euros de investimento, e proxectos piloto en equipamentos para maiores e persoas con discapacidade no rural.

Tamén se puxo en marcha un programa reforzado de cursos de condución segura para motoristas. Tras formar xa a 800 persoas dende 2017, a Xunta licitou un novo contrato para impartir 32 cursos ata 2026, cun investimento inicial de 184.000 euros e opción de duplicarse.

Un novo marco legal para unha rede máis segura

Todas estas medidas veñen apoiadas polo novo Decreto 29/2023, que regula a xestión da seguridade viaria na rede autonómica, transpoñendo a normativa europea. O texto establece a obrigatoriedade de auditorías, avaliacións e inspeccións en toda a rede, especialmente nas autoestradas e autovías, co obxectivo de identificar e corrixir riscos antes de que se convertan en accidentes.

Con todas estas accións, a Xunta de Galicia consolida un modelo integral de mobilidade segura, verde e sostible, no que a planificación técnica, a innovación, a educación e o coidado do territorio son ferramentas ao servizo da protección das persoas. Un esforzo que, ademais de mellorar o día a día da cidadanía, sitúa a Galicia como referente europeo en seguridade viaria.